Tại sao lao động nhà báo lại là sáng tạo:

Có thể nói, báo chí là một nghề có thể tự học, hoặc là một nghề có thể học được, còn dạy thì không...Mỗi ngày, khi bình minh ló rạng, con người ở bất cứ đâu trên trái đất này mở mắt thức giấc đón chào ngày mới, phải chăng đều giống nhau ở chỗ, cùng có chung một câu hỏi: "Ngày hôm nay có gì mới?" Nhu cầu chung ấy của nhân loại được gọi là nhu cầu cần được thông tin, một nhu cầu tinh thần thiết yếu bậc nhất của quyền con người.
Chính là những nhà báo. Vì thế là người làm nghề đưa tin, với nhiệm vụ đặc thù là cung cấp thông tin về tất cả những gì mới mà những người cần nhận tin phải được biết, và phải được biết mỗi ngày mỗi giờ, thậm chí mỗi phút, mỗi giây, để thoả mãn nhu cầu được thông tin không bao giờ vơi cạn. Vì vậy có thể nói báo chí đã trở thành nghề thông tin của xã hội toàn cầu và đặc biệt cần thiết, đặc biệt được phát triển, phát triển đến mức… bùng nổ các phương tiện truyền thông đại chúng, với các phương tiện truyền thông tối tân nhất vì vậy lao động sáng tạo của nhà báo được phát huy.
Và cũng chính vì thế, "Cái gì mới" sẽ trở thành câu hỏi triết học cho nghề báo, và việc trả lời câu hỏi triết học này sẽ ám ảnh suốt cuộc đời hành nghề của nhà báo toàn cầu. Nói cách khác, đây là câu hỏi thường trực đeo đuổi các nhà báo đến trọn đời. Bởi vậy, nghề báo có đặc thù: mỗi phút, mỗi giờ, mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, mỗi năm, năm này qua năm khác, cho đến khi... nhắm mắt, các nhà báo đều phải trả lời câu hỏi triết học cơ bản trên
Theo quy luật, cái mới luôn luôn bị phủ định bởi một cái mới hơn nó, để rồi chính cái mới này lại bị một cái mới hơn nữa phủ định. Vì thế, muốn trở thành nhà báo, phải tự xét xem mình có thực sự đam mê nghề thông tin không và có năng khiếu phát hiện thông tin không, sau đó, là có năng khiếu diễn đạt thông tin không? Qua đây cho ta thấy được tầm quang trọng của vai trò sáng tạo trong lao động đối với hoạt động báo chí.
- Có thể nói, báo chí là một nghề có thể tự học, hoặc là một nghề có thể học được, còn dạy thì không.
Trường hợp tốt nhất để thành nhà báo đã nằm trong chính con người và ý chí của người nhất định muốn làm báo. Khi ai đó đã muốn trở thành nhà báo thì chẳng có cách gì ngăn cản được, miễn là hội đủ những yếu tố cần và đủ, mà trong đó, niềm đam mê làm báo được kể như một điều kiện tiên quyết. Niềm đam mê là cái mà không ai có thể dạy ai, nếu không phải chính mình có. Có đam mê sẽ tìm ra con đường ngắn nhất để đến được… La Mã. Vì La Mã chỉ có một, còn đường đi, cách đi thì có hàng nghìn. Cách đi nhanh nhất trên con đường ngắn nhất sẽ thuộc về những người đam mê và thực sự có năng khiếu, có trí tuệ... làm báo.
Viết ra cái gì hoặc sáng tạo đó vốn không phải là độc quyền của nhà thơ, nhà văn và cái gì đó viết ra cũng được gọi là "tác phẩm nghệ thuật", chỉ khác nhau về giá trị. Những bài viết mà nhiều khi đọc xong, chúng ta phải thấy ngạc nhiên vì sự thú vị của nó, sự tài hoa và kể cả sự kỳ công nữa của người viết. Và chúng ta tin rằng, sau khi hoàn thành bài viết đó, cảm giác của họ không chỉ là niềm vui, đó có thể gọi là niềm hạnh phúc! Niềm hạnh phúc mang tính sáng tạo và đến lượt nó, niềm hạnh phúc đó kích thích sự phát triển tư duy của mỗi chúng ta cho những sáng tạo tiếp theo..

5> Phương pháp hoạt động của Báo Chí
Thời gian qua, hoạt động báo chí, xuất bản đã có những chuyển biến tích cực, tuy mới chỉ là bước đầu nhưng hết sức có ý nghĩa. Điều đó khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ đối với lĩnh vực này là hết sức sâu sát và kịp thời; tính hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản ngày càng được nâng cao hơn.
Những chuyển biến tích cực
Hiện nay, công tác tư tưởng - văn hóa của Đảng đang tiếp tục đổi mới và không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động. Những kết quả đạt được đã giúp các cơ quan báo chí, xuất bản và cơ quan quản lý báo chí, xuất bản có cơ sở quan trọng để tiếp tục thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, thúc đẩy báo chí, xuất bản không ngừng phát triển, xứng đáng là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng - văn hóa của Đảng.
Đến nay, cả nước ta có 634 cơ quan báo chí in với 813 ấn phẩm, 68 đài phát thanh, truyền hình của trung ương, cấp tỉnh, đài truyền hình kỹ thuật số mặt đất, 1 hãng thông tấn, 10 báo điện tử và hàng nghìn trang tin trên In-tơ-nét. Tổng số nhà báo đã được cấp thẻ nhà báo gần 15.000 người. Toàn quốc có 55 nhà xuất bản, trong số đó, 42 nhà xuất bản thuộc các cơ quan trung ương, 13 nhà xuất bản ở các tỉnh, thành phố.
Thực hiện nguyên tắc: "Báo chí, xuất bản nước ta đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật", trong năm qua, báo chí, xuất bản tiếp tục khẳng định vị trí quan trọng của mình trong đời sống xã hội. Báo chí thực hiện tốt hơn vai trò là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và là diễn đàn của nhân dân; tích cực tuyên truyền, cổ vũ phong trào thi đua lao động sản xuất, thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh xảy ra trong năm; tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành các quy định của pháp luật, nhất là quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi xe mô tô, xe gắn máy đã đạt được thắng lợi bước đầu rất đáng khích lệ. Báo chí đã tích cực tham gia công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại
Khuyết điểm, yếu kém không thể xem thường
Có thể nói rằng, những chuyển biến tích cực trong hoạt động báo chí, xuất bản chỉ mới là bước đầu chưa thật sự vững chắc. Những khuyết điểm, yếu kém trong hoạt động này vẫn là mối quan tâm và cũng là bức xúc của toàn xã hội. Có thể khái quát một số khuyết điểm chính trong hoạt động báo chí, xuất bản như sau:
- Xu hướng giật gân, câu khách, sa vào việc miêu tả các vụ án ly kỳ, rùng rợn, chuyện tình ái thô thiển, dung tục, tình trạng xa rời tôn chỉ mục đích không những không được khắc phục có hiệu quả mà trên một số mặt cụ thể còn có biểu hiện gia tăng. Đối tượng phục vụ của báo chí, xuất bản cũng là vấn đề đáng quan tâm. Tình trạng đó dẫn đến mức hưởng thụ sách báo quá chênh lệch giữa thành phố, thị xã và vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Hiện nay, 75% báo chí chủ yếu phát hành ở thành phố, thị xã, vùng trung tâm, còn 25% báo chí phát hành ở vùng nông thôn. Lĩnh vực xuất bản cũng trong tình hình tương tự như báo chí.
- Tình trạng phản ánh thông tin thiếu chính xác, sai sự thật, suy diễn, quy chụp một cách tùy tiện, thiếu căn cứ trên một số báo chí đang ngày càng gây nên những bức xúc cho nhiều cơ quan, địa phương, đơn vị và trong xã hội.
- Vẫn còn nhiều vụ việc vi phạm các quy định của Luật Báo chí, Luật Xuất bản và các văn bản hướng dẫn thi hành luật.
Trong năm qua, vẫn còn một số trường hợp như xuất bản những cuốn sách có nội dung xấu, sai phạm về chính trị, mê tín dị đoan; tình trạng xâm hại quyền tác giả, sách lậu vẫn còn hết sức bức xúc. Trong liên kết xuất bản, một số nhà xuất bản còn thiếu chặt chẽ, không quản lý tốt nội dung sách liên kết. Thông tin trên báo chí vi phạm các quy định của Luật Báo chí vẫn chưa được khắc phục có hiệu quả, một số thông tin gây hậu quả nghiêm trọng, như thông tin ăn bưởi gây ung thư; rau, quả bị phun hóa chất... đã tạo ra tâm trạng bất ổn trong nhân dân, ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất và tiêu dùng
- Hoạt động của nhà báo và thực hiện đạo đức nghề nghiệp báo chí có những vi phạm. Một số nhà báo, cộng tác viên, nhất là ở các văn phòng đại diện thường trú chưa được tòa soạn quan tâm đúng mức, quản lý thiếu chặt chẽ, thiếu chọn lọc trong tuyển dụng, thông tin thiếu khách quan, gây khó khăn cho các địa phương nơi thường trú.
Những chuyển biến tích cực trong hoạt động báo chí, xuất bản chỉ mới là bước đầu chưa thật sự vững chắc. Những khuyết điểm, yếu kém trong hoạt động này vẫn là mối quan tâm và cũng là bức xúc của toàn xã hội.
- - Bộ Thông tin và Truyền thông ngày càng chủ động, kịp thời hơn trong việc quản lý thông tin và cung cấp thông tin cho báo chí, tạo điều kiện để báo chí thông tin kịp thời, chính xác, đúng pháp luật, đúng định hướng. Tăng cường công tác kiểm tra lưu chiểu báo chí, xuất bản, xử lý nghiêm minh, kịp thời hơn các vi phạm trong hoạt động báo chí, xuất bản.
Các cơ quan chủ quản báo chí phải thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chọn trách nhiệm về hoạt động của cơ quan báo chí, xuất bản thuộc quyền theo đúng các chủ trương, nguyên tắc của Đảng và các quy định của pháp luật
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản được Bộ Thông tin và Truyền thông quan tâm, đó là qua công tác kiểm tra lưu chiểu, tăng cường công tác hậu kiểm theo quy định của luật để phát hiện xử lý kịp thời các vi phạm. Trong năm 2007, Bộ đã nhắc nhở phê bình 210 trường hợp cơ quan báo chí có vi phạm nhưng chưa đến mức xử lý. Xử phạt vi phạm hành chính 35 trường hợp cơ quan báo chí vi phạm về nội dung thông tin, 22 trường hợp thiết lập trang điện tử trên mạng In-tơ-nét khi chưa được phép với số tiền 230 triệu đồng. Xử lý kỷ luật với hình thức cảnh cáo 3 trường hợp, đình bản tạm thời 2 trang điện tử của 2 cơ quan báo chí, xử lý 200 đơn thư các loại liên quan đến nội dung thông tin trên báo chí.
Tuy vậy, công tác quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản nhìn chung vẫn còn những mặt hạn chế, yếu kém. Tính hiệu lực, hiệu quả, trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ quản lý chưa cao, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu đặt ra trong công tác quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản trước tình hình, nhiệm vụ mới; thiếu chủ động trong định hướng chiến lược; chạy theo vụ việc, lúng túng trong quy hoạch, sắp xếp; một số nhà xuất bản, cơ quan báo chí, chức năng, nhiệm vụ còn chồng chéo; một số cơ chế, chính sách chưa đáp ứng được đòi hỏi thực tiễn cuộc sống. Tình trạng sách lậu, vi phạm bản quyền chưa được ngăn chặn và đẩy lùi. Việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa kịp thời, thiếu nghiêm minh, dẫn đến nhiều khuyết điểm, yếu kém còn kéo dài, chậm được khắc phục.
Nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới
Trong thời gian tới, nhiệm vụ đặt ra cho hoạt động báo chí, xuất bản và công tác quản lý báo chí, xuất bản hết sức nặng nề. Để hoàn thành tốt vai trò, vị trí của mình, hoạt động báo chí, xuất bản và công tác quản lý báo chí, xuất bản cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
Một là, tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện các nội dung quan trọng của Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới. Cụ thể, phải hoàn thành các công việc đã được đề ra trong Kế hoạch số 03 của Ban Bí thư và thực hiện Thông báo số 162, Thông báo số 41, Thông báo số 68 của Bộ Chính trị, Quyết định 388 và Chỉ thị 37 của Thủ tướng Chính phủ.
Hai là, để tăng cường vai trò quản lý nhà nước về báo chí, xuất bản, cần sớm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật như: Luật Báo chí (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất bản; xây dựng các quy chế để hỗ trợ cho công tác quản lý. Cần sửa đổi, bổ sung các quy định xử phạt vi phạm hành chính liên quan tới báo chí, xuất bản được quy định trong Nghị định số 56/2006/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hóa - thông tin, theo đó cần có chế tài xử phạt vi phạm hành chính bằng tiền ở mức cao hơn.
Ba là, thực hiện nghiêm túc quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng; rà soát, kiện toàn, bố trí đúng cán bộ lãnh đạo và đội ngũ phóng viên báo chí, biên tập viên xuất bản; bảo đảm tiêu chuẩn chính trị, nghề nghiệp; kiên quyết thay thế những cán bộ, phóng viên, biên tập viên yếu kém về phẩm chất, năng lực, có quan điểm sai trái và khuyết điểm kéo dài
Bốn là, các cơ quan chủ quản báo chí phải thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chịu trách nhiệm về hoạt động của cơ quan báo chí, xuất bản thuộc quyền theo đúng các chủ trương, nguyên tắc của Đảng và các quy định của pháp luật. Đề cao trách nhiệm đối với việc chỉ đạo, quản lý đối với các cơ quan báo chí, xuất bản thuộc phạm vi phụ trách của mình. Thi hành nghiêm chỉnh các quy định của Luật Báo chí, Luật Xuất bản và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Năm là, thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn và làm tốt công tác khen thưởng, qua đó động viên, khuyến khích báo chí, xuất bản làm tốt vai trò, trách nhiệm; chỉ đạo, uốn nắn kịp thời và xử lý đúng pháp luật các sai phạm của báo chí, xuất bản, kiên quyết không để xảy ra hiện tượng tư nhân hóa báo chí dưới mọi hình thức, không để bất cứ tổ chức, cá nhân nào lợi dụng, chi phối báo chí nhằm phục vụ lợi ích riêng, gây tổn hại đến lợi ích của đất nước và nhân dân; quản lý chặt chẽ việc liên kết trong hoạt động xuất bản.
Sáu là, sớm hoàn chỉnh cơ cấu tổ chức, nhân sự của cơ quan quản lý báo chí, xuất bản ở địa phương theo Nghị định mới của Chính phủ. Tiến hành sơ kết 4 năm thực hiện Chỉ thị số 42/CT-TW của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản, kiểm điểm đánh giá sâu sắc việc thực hiện Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 42. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động xuất bản, kinh doanh xuất bản phẩm, trong đó tập trung ngăn chặn việc in lậu, vi phạm bản quyền. Tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm trong hoạt động xuất bản, đồng thời có cơ chế tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động xuất bản, in phát hành sách./.